หน่วยที่1

อำเภอจอมบึง เป็นอำเภอที่อยู่ในจังหวัดราชบุรี  ซึ่งตั้งอยู่ในภาคตะวันตกของประเทศไทย  อำเภอจอมบึงตั้งอยู่ทางตอนกลาง ค่อนไปทางทิศตะวันตกของจังหวัดราชบุรี มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอด่านมะขามเตี้ยและอำเภอท่าม่วง(จังหวัดกาญจนบุรี)

ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโพธารามและอำเภอเมืองราชบุรี

ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอปากท่อและอำเภอบ้านคา

ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสวนผึ้ง

ลักษณะภูมิประเทศ  มีลักษณะเป็นที่ราบสูง  และที่เนินลอนลาด  มีแม่น้ำภาชี  และลำห้วยสาขา  เป็นสายน้ำหลัก  สภาพเนื้อดิน  เป็นดินปนทรายมีการชะล้างพังทลายของหน้าดินค่อนข้างสูงถึงปานกลาง 

สภาพภูมิอากาศ   โดยทั่วไป แบบมรสุม 3 ฤดู ค่อนข้างแห้งแล้ง 

        ฤดูฝน  มีฝนตกค่อนข้างน้อย  ประมาณเดือนพฤษภาคม  ถึงเดือนตุลาคม  เนื่องจากมีเทือกเขาตะนาวศรีกั้นอยู่  จึงทำให้ไม่สามารถรับลมมรสุมจากมหาสมุทรอินเดียได้เต็มที่  บางครั้งฝนทิ้งช่วงในเดือนมิถุนายน  ถึงเดือนสิงหาคมและตกชุกในเดือนกันยายน ถึงเดือนตุลาคม ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 120  มิลลิเมตรต่อปี     

         ฤดูร้อน  อากาศร้อนจัดและแห้งแล้ง  เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์  ถึงเดือนเมษายน  ประสบปัญหาขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตร  และอุปโภคบริโภคตลอดมา

        ฤดูหนาว  อากาศค่อนข้างเย็น  เริ่มตั้งแต่เดือนธันวาคม  เดือนมกราคม  อุณหภูมิเฉลี่ย  ประมาณ  13-34  องคาเซลเซียส

ประชากรความหนาแน่น 13 คน/ตร.กม.รวม 60,884 คน
จำนวนประชากรชาย
รวม 30,423 คน
จำนวนประชากรหญิง
รวม 30,461 คน

คำขวัญอาเภอจอมบึง

ถิ่นคนดี มีอริยธรรม การศึกษาราชภัฏนำ งามล้ำถ้ำจอมพล

พิกัดภูมิศาสตร์ ละติจูด 13°37′12″N ลองจิจูด 99°35′30″E

เนื้อที่/พื้นที่ 776.019 ตร.กม./485,000 ไร่

การปกครองส่วนภูมิภาค   อำเภอจอมบึงแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 6 ตำบล 90 หมู่บ้าน

1.	จอมบึง		(Chom Bueng)		13 หมู่บ้าน
2.	ปากช่อง		(Pak Chong)		16 หมู่บ้าน
3.	เบิกไพร		(Boek Phrai)		11 หมู่บ้าน
4.	ด่านทับตะโก		(Dan Thap Tako)		20 หมู่บ้าน
5.	แก้มอ้น		(Kaem On)		15 หมู่บ้าน
6.	รางบัว		(Rang Bua)		15 หมู่บ้าน

   การปกครองส่วนท้องถิ่น  มีเทศบาลตำบล  2  แห่ง  และองค์การบริหารส่วนตำบล  6  แห่ง  ดังนี้

        เทศบาลตำบล  2  แห่ง  ได้แก่
     1.เทศบาลตำบลจอมบึงครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบล
จอมบีง 
     2.เทศบาลตำบลด่านทับตะโก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลด่านทับตะโก
  องค์การบริหารส่วนตำบล  6  แห่ง 

1. องค์การบริหารส่วนตำบลจอมบึง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจอมบึง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลจอมบึง)

2. องค์การบริหารส่วนตำบลปากช่อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากช่องทั้งตำบล

3. องค์การบริหารส่วนตำบลเบิกไพร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเบิกไพรทั้งตำบล

4.  องค์การบริหารส่วนตำบลด่านทับตะโกครอบคลุมพื้นที่ตำบล
     ด่านทับตะโก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลด่านทับตะโก)

5.  องค์การบริหารส่วนตำบลแก้มอ้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบล
     แก้มอ้นทั้งตำบล

6.  องค์การบริหารส่วนตำบลรางบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลรางบัว 
     ทั้งตำบล 

ที่มาของข้อมูล

หนังสือที่ระลึกพิธีเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์ ร.5  อำเภอจอมบึง  จังหวัดราชบุรี พ.ศ.2546